Dinosaurussen zijn grote en bijzondere dieren die lang geleden leefden op onze planeet. Ze zijn nu al miljoenen jaren uitgestorven, maar we kunnen nog steeds iets over ze leren door hun botten te bestuderen. Deze botten worden fossielen genoemd. Fossielen zijn heel oud en zitten vaak verstopt in de grond. Om ze te vinden en op te graven heb je speciale kennis en gereedschap nodig.
In dit artikel lees je hoe je dinosaurussen kunt vinden en opgraven in Nederland. Je leest ook waar je de meeste kans hebt om fossielen te ontdekken en welke soorten dinosaurussen er in Nederland zijn gevonden. Zo kun je meer te weten komen over deze fascinerende dieren.
Waar vind je dinosaurussen in Nederland?
Dinosaurussen kun je wereldwijd tegenkomen. Van alle werelddelen zijn dinofossielen bekend, zelfs op Antarctica. Maar in Nederland is het niet zo makkelijk om dinosaurussen te vinden. Dat komt omdat Nederland tijdens het laatste deel van de dinotijd onder water stond. Dinosaurussen leefden alleen op het land of vlakbij de kust, want ze konden niet zwemmen.
Je moet dus in heel oude aardlagen zoeken, die je vooral in Winterswijk en de Sint-Pietersberg in Limburg kunt vinden. Daar ligt het gesteente mooi bloot omdat er nauwelijks planten groeien, waardoor je gemakkelijk grote gebieden kunt afzoeken. Je moet wel in de goede gesteenten zoeken, want in sommige soorten lossen alle botten op of blijven ze niet bewaard.
De aardlagen waarin je dinosaurussen kunt vinden zijn gevormd tussen 230 en 66 miljoen jaar geleden, want alleen toen leefden er dinosaurussen. Dit wordt ook wel de dinotijd of het Mesozoïcum genoemd. De dinotijd bestond uit drie periodes: het Trias, het Jura en het Krijt. In elke periode leefden er andere soorten dinosaurussen.
Het Trias was de eerste periode van de dinotijd. Het begon ongeveer 250 miljoen jaar geleden en duurde tot ongeveer 200 miljoen jaar geleden. In het Trias waren er nog niet zo veel soorten dinosaurussen. Ze waren meestal klein en snel en moesten concurreren met andere reptielen om te overleven.
Het Jura was de tweede periode van de dinotijd. Het begon ongeveer 200 miljoen jaar geleden en duurde tot ongeveer 145 miljoen jaar geleden. In het Jura werden de dinosaurussen groter en diverser. Er ontstonden ook de eerste vogels, die afstammen van de dinosaurussen.
Het Krijt was de laatste periode van de dinotijd. Het begon ongeveer 145 miljoen jaar geleden en duurde tot ongeveer 66 miljoen jaar geleden. In het Krijt waren er veel soorten dinosaurussen, waaronder sommige van de grootste en bekendste. Er waren ook veel bloeiende planten, insecten en zoogdieren.
Aan het einde van het Krijt stierven alle dinosaurussen uit door een grote ramp. Er wordt gedacht dat een enorme meteoriet insloeg op de aarde en een enorme stofwolk veroorzaakte die het zonlicht blokkeerde. Daardoor werd het kouder en donkerder op aarde en konden veel planten en dieren niet meer overleven.
Hoe graaf je dinosaurussen op?
Als je eenmaal een dinobot ontdekt hebt, moet je het heel voorzichtig uit de grond halen. Je moet eerst om het bot heen graven en dan de bovenkant met gipsverband inpakken. Zo bescherm je het bot tegen beschadiging. Daarna kun je het bot met een schep of een houweel uit de grond halen en naar een laboratorium brengen.
In het laboratorium worden de botten uit het gesteente gehaald, schoongemaakt en verstevigd met een kunststof. Als je veel geluk hebt, vind je de botten zoals ze ooit aan elkaar zaten. Dan kun je het skelet van de dinosaurus makkelijk in elkaar zetten. Als je alleen losse botten vindt, wordt het moeilijker om te weten hoe de dinosaurus eruitzag. Dan moet je goed naar de vorm van de botten kijken en ze vergelijken met andere dinoskeletten.
Het opgraven van dinosaurussen is een spannende maar ook een moeilijke klus. Je moet veel geduld hebben en voorzichtig te werk gaan. Je moet ook veel weten over geologie, paleontologie en anatomie om de fossielen goed te kunnen herkennen en interpreteren. Het is dus niet iets wat je zomaar even doet.
Als je zelf fossielen wilt zoeken, moet je eerst toestemming hebben van de eigenaar van het land waar je wilt graven. Je moet ook respectvol omgaan met de natuur en geen schade aanrichten aan het landschap of aan andere fossielen. Je moet ook weten hoe je veilig kunt graven zonder jezelf of anderen in gevaar te brengen.
Welke dinosaurussen zijn er in Nederland gevonden?
Er zijn niet veel dinosaurussen in Nederland gevonden, maar wel een paar bijzondere soorten. In Winterswijk zijn er delen van een Amotosaurus gevonden, een dier met een lange nek en afgeplatte zwempoten dat waarschijnlijk in zee vissen en schelpen ving. Hij was zo’n drie meter lang en leefde ongeveer 240 miljoen jaar geleden in het Trias.
In de Sint-Pietersberg is er een Hadrosauriër gevonden, een plantenetende dino met een soort eendenbek. Hij was ongeveer vier meter lang en liep in kuddes rond op vlakke stukken land. Hij leefde ongeveer 70 miljoen jaar geleden in het Krijt. Op de een of andere manier is dit dier in zee terechtgekomen en daar gefossiliseerd.
Ook is daar de eerste reuzenreptiel ooit gevonden, de Mosasaurus. De Mosasaurus was geen dinosaurus, maar wel erg groot en gevaarlijk. Hij had een lange staart en scherpe tanden waarmee hij andere dieren kon verslinden. Hij was ongeveer vijftien meter lang en leefde in de oceaan in het Krijt.
Deze drie soorten zijn heel verschillend van elkaar, maar ze hebben ook iets gemeenschappelijk: ze hebben allemaal iets te maken met water. De Amotosaurus was waarschijnlijk een goede zwemmer die zich voedde met zeedieren. De Hadrosauriër was misschien aangespoeld door een storm of meegesleurd door een rivier naar zee. De Mosasaurus was helemaal aangepast aan het leven in zee.
Conclusie
Dinosaurussen vinden en opgraven in Nederland is niet eenvoudig, maar wel mogelijk. Je moet weten waar je moet zoeken en hoe je de fossielen moet behandelen. In Nederland zijn er een paar soorten dinosaurussen gevonden die ons iets vertellen over hoe ze leefden en hoe ze eruitzagen.
Wil je meer weten over dinosaurussen of zelf fossielen zoeken? Dan kun je een bezoek brengen aan Dinopark Landgoed Tenaxx in het noorden van het land. Daar kun je de dinotrack volgen, een dino survival run doen en dinosaurusbotten opgraven. Dat klinkt spannend!