De natuur in Europa gaat al jaren achteruit. Veel planten en dieren zijn bedreigd of verdwenen. Dit is slecht voor de natuur zelf, maar ook voor ons mensen. De natuur levert ons namelijk veel diensten, zoals voedsel, water, zuurstof, bestuiving, recreatie en klimaatregeling. Daarom heeft de Europese Unie een nieuwe wet gemaakt: De Verordening Natuurherstel (de natuurherstelwet). Deze wet moet ervoor zorgen dat de natuur in Europa weer gezond en divers wordt. Maar wat houdt deze wet precies in? En hoe gaat het de biodiversiteit redden? Dat lees je in dit artikel.
Wat is de natuurherstelwet?
De natuurherstelwet is een wetsvoorstel dat de Europese Commissie in november 2022 heeft ingediend. De wet is onderdeel van de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030, die als doel heeft om het verlies van biodiversiteit te stoppen en te herstellen. De wet stelt juridisch bindende doelen voor het herstel van ecosystemen in Europa. Ecosystemen zijn gebieden waar planten, dieren en mensen samenleven, zoals bossen, weiden, rivieren, zeeën en steden.
De wet bepaalt dat alle EU-landen voor 2030 minstens 20% van hun land- en zeegebieden moeten herstellen. Voor 2050 moeten alle andere ecosystemen die hersteld moeten worden ook aangepakt zijn. Dit betekent dat de landen maatregelen moeten nemen om de ecosystemen te beschermen, te verbeteren en te herstellen. Bijvoorbeeld door minder te vervuilen, meer groen aan te leggen, meer ruimte te geven aan wilde dieren en planten, en duurzamer om te gaan met landbouw, bosbouw en visserij.
Waarom is de natuurherstelwet nodig?
De natuurherstelwet is nodig omdat de natuur in Europa in een slechte staat verkeert. Volgens een rapport van de Europese Commissie uit 2020 is slechts 15% van de ecosystemen op het land en 11% van de ecosystemen in de zee gezond. Meer dan 80% van de beschermde habitats en meer dan 60% van de beschermde soorten zijn bedreigd of ongunstig beoordeeld. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn onder andere:
- Landgebruiksverandering: door bijvoorbeeld landbouw, bebouwing of infrastructuur wordt het leefgebied van planten en dieren verkleind, versnipperd of vernietigd.
- Overexploitatie: door bijvoorbeeld overbevissing, illegale houtkap of stroperij worden planten en dieren te veel gebruikt of gedood.
- Vervuiling: door bijvoorbeeld meststoffen, pesticiden, afval of plastic worden planten en dieren vergiftigd of verstikt.
- Invasieve soorten: door bijvoorbeeld handel, reizen of klimaatverandering komen er planten en dieren in gebieden waar ze niet thuishoren. Ze kunnen dan de inheemse soorten verdringen of ziek maken.
- Klimaatverandering: door bijvoorbeeld broeikasgassen, droogte of overstromingen verandert het klimaat. Dit kan leiden tot meer extreme weersomstandigheden, zeespiegelstijging of verschuiving van leefgebieden.
Oorzaken
Deze oorzaken hebben niet alleen gevolgen voor de natuur zelf, maar ook voor ons mensen. De natuur levert ons namelijk veel diensten die essentieel zijn voor ons welzijn en onze economie. Denk bijvoorbeeld aan:
- Voedsel: veel gewassen zijn afhankelijk van bestuiving door insecten of vogels.
- Water: bossen en wetlands zuiveren het water dat we drinken en gebruiken.
- Zuurstof: planten produceren zuurstof die we inademen.
- Bestrijding: roofdieren en insecten houden plagen onder controle die schadelijk kunnen zijn voor onze gezondheid of oogst.
- Recreatie: natuur biedt ons ontspanning, inspiratie en educatie.
- Klimaatregeling: bossen en oceanen nemen CO2 op en verminderen zo de opwarming van de aarde.
Als we de natuur niet herstellen, lopen we het risico om deze diensten te verliezen of te verminderen. Dit kan leiden tot meer armoede, honger, ziekte, conflicten en migratie. Daarom is de natuurherstelwet nodig om de natuur in Europa weer gezond en divers te maken.
Hoe gaat de natuurherstelwet de biodiversiteit redden?
De natuurherstelwet gaat de biodiversiteit redden door concrete acties te ondernemen om de ecosystemen in Europa te herstellen. De wet bevat specifieke herstelverplichtingen voor alle soorten ecosystemen: natuurgebieden, mariene ecosystemen, rivieren, landbouwgebieden, bossen en stedelijke ecosystemen. Enkele voorbeelden van deze verplichtingen zijn:
- Natuurgebieden: minstens 30% van het land- en zeegebied moet beschermd worden als natuurgebied. Hiervan moet minstens 10% strikt beschermd worden, wat betekent dat er geen menselijke activiteiten mogen plaatsvinden die de natuur kunnen schaden.
- Mariene ecosystemen: minstens 30% van de zeegebieden moet beschermd worden als mariene natuurgebied. Hiervan moet minstens 10% strikt beschermd worden. Ook moet er een einde komen aan overbevissing en bodemberoering door visserij.
- Rivieren: minstens 25.000 kilometer aan rivieren moet weer vrij stromen. Dit betekent dat er geen dammen, sluizen of andere barrières mogen zijn die de waterstroom of de migratie van vissen belemmeren.
Landbouwgebieden
minstens 10% van het landbouwareaal moet bestaan uit landschapselementen die goed zijn voor de biodiversiteit. Denk bijvoorbeeld aan heggen, bomen, bloemenranden of poelen. Ook moet het gebruik van chemische pesticiden met 50% verminderd worden.
- Bossen: minstens 3 miljard bomen moeten geplant of beschermd worden in Europa. Ook moet er een einde komen aan illegale houtkap en ontbossing. Daarnaast moeten de bossen duurzaam beheerd worden, zodat ze meer CO2 kunnen opnemen en meer biodiversiteit kunnen bieden.
- Stedelijke ecosystemen: minstens 30% van het stedelijk gebied moet bestaan uit groene of blauwe infrastructuur. Dit zijn bijvoorbeeld parken, tuinen, daken of waterpartijen die goed zijn voor de biodiversiteit en het klimaat.
Deze acties moeten ervoor zorgen dat de ecosystemen in Europa weer gezond en divers worden. Dit is niet alleen goed voor de natuur zelf, maar ook voor ons mensen. We kunnen dan blijven profiteren van de diensten die de natuur ons levert. Bovendien kunnen we zo ook bijdragen aan het halen van de klimaatdoelen van Parijs en het voorkomen van toekomstige pandemieën.
Tot slot
De natuurherstelwet is een belangrijke stap om de biodiversiteit in Europa te redden. De wet stelt juridisch bindende doelen voor het herstel van ecosystemen in Europa. Dit is nodig omdat de natuur in Europa in een slechte staat verkeert en veel diensten levert die essentieel zijn voor ons welzijn en onze economie. De wet bevat specifieke herstelverplichtingen voor alle soorten ecosystemen: natuurgebieden, mariene ecosystemen, rivieren, landbouwgebieden, bossen en stedelijke ecosystemen. Deze verplichtingen moeten leiden tot concrete acties om de ecosystemen te beschermen, te verbeteren en te herstellen.